Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn bắt, giữ, giam người trái pháp luật (điều 377)

Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn bắt, giữ, giam người trái pháp luật (điều 377)

Theo điều 377, Bộ luật hính sự 2017 quy định về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn bắt, giữ, giam người trái pháp luật như sau:

1. Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Không ra quyết định trả tự do cho người được trả tự do theo quy định của luật;

b) Ra lệnh, quyết định bắt, giữ, giam người không có căn cứ theo quy định của luật;

c) Không chấp hành quyết định trả tự do cho người được trả tự do theo quy định của luật;

d) Thực hiện việc bắt, giữ, giam người không có lệnh, quyết định theo quy định của luật hoặc tuy có lệnh, quyết định nhưng chưa có hiệu lực thi hành;

đ) Không ra lệnh, quyết định gia hạn tạm giữ, tạm giam hoặc thay đổi, hủy bỏ biện pháp tạm giữ, tạm giam khi hết thời hạn tạm giữ, tạm giam dẫn đến người bị tạm giữ, tạm giam bị giam, giữ quá hạn.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

a) Giam, giữ trái pháp luật từ 02 người đến 05 người;

b) Làm người bị giam, giữ trái pháp luật bị tổn hại về sức khỏe với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;

c) Làm người bị giam, giữ hoặc gia đình họ lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn;

d) Đối với người dưới 18 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm:

a) Giam, giữ trái pháp luật 06 người trở lên;

b) Làm người bị giam, giữ trái pháp luật tổn hại về sức khỏe với tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên hoặc chết;

c) Làm người bị giam, giữ tự sát;

d) Làm gia đình người bị giam, giữ ly tán.

4. Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Như vậy, đối với tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn bắt, giữ, giam người trái pháp luật thì mức phạt tù cao nhất lên đến 12 năm. Ngoài ra, người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Bình luận

Cấu thành tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn bắt giữ, giam giữ người trái pháp luật cần lưu ý như sau:

1. Chủ thể: chủ thể của tội này là chủ thể đặc biệt gồm: Thủ trưởng Cơ quan điều tra, Điều tra viên; Viện trưởng Viện kiểm sát, Kiểm sát viên; Chánh án, Thẩm phán; Giám thị trại giam, trại cải tạo.

2.     Hành vi khách quan:

Hành vi khách quan của tội này là hành vi dưới dạng không hành động, cụ thể:

+ Không ra quyết định trả tự do cho người được trả tự do theo quy định của pháp luật: Người có đủ thẩm quyền và có đủ căn cứ pháp lý để ra quyết định trả tự do cho người bị giam, giữ nhưng đã không ra quyết định trả tự do cho người đó.

+ Không thực hiện quyết định trả tự do cho người được trả tự do theo quy định của pháp luật: Người có trách nhiệm thi hành các quyết định trả tự do cho người bị giam, giữ đã không thực hiện quyết định trả tự do của cấp có thẩm quyền.

+ Quyết định bắt, giữ, giam người không có căn cứ theo quy định của pháp luật.

+ Không chấp hành quyết định trả tự do cho người được trả tự do theo quyết định của luật.

+ Thực hiện việc bắt, giữ, giam người không có lệnh, theo quyết định của luật hoặc tuy có lệnh, quyết định nhưng không có hiệu lực thi hành.

+ Không ra lệnh, quyết định gia hạn tạm giữ, tạm giam hoặc thay đổi, hủy bỏ biện pháp tạm giữ, tạm giam khi hết thời hạn tạm giữ, tạm giam dẫn đến người bị tạm giữ, tạm giam bị giam, giữ quá hạn.

- Yếu tố lỗi: lỗi của người phạm tội là lỗi cố ý.

3. Về hình phạt:

Điều luật quy định có 3 khung hình phạt:

-  Khung hình phạt cơ bản là phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.

-  Khung tăng nặng thứ nhất, phạm tội gây hậu quả nghiêm trọng thì bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm.

-  Khung tăng nặng thứ hai, phạm tội gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ 5 năm đến 12 năm.

Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 1 năm đến 5 năm.