Quy định về chỉ định Luật sư tham gia bào chữa. Theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự, một số trường hợp người bị buộc tội được chỉ định Luật sư bào chữa kể cả việc họ không thuê/ nhờ Luật sư bào chữa bao gồm

Quy định về chỉ định Luật sư tham gia bào chữa.

Theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự, một số trường hợp người bị buộc tội được chỉ định Luật sư bào chữa kể cả việc họ không thuê/ nhờ Luật sư bào chữa bao gồm: Bị can, bị cáo về tội có mức cao nhất của khung hình phạt từ 20 năm trở lên; Người bị buộc tội có nhược điểm về thể chất mà không thể tự bào chữa; người có nhược điểm về tâm thần hoặc là người dưới 18 tuổi.

Công ty Luật Hoàng Sa chia sẻ những quy định cụ thể về chế định chỉ định Luật sư tham gia bào chữa như sau:

1. Quy định tại Bộ luật tố tụng hình sự:

- Khoản 1 Điều 76 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015

Trong các trường hợp sau đây nếu người bị buộc tội, người đại diện hoặc người thân thích của họ không mời người bào chữa thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải chỉ định người bào chữa cho họ:

Bị can, bị cáo về tội mà Bộ luật hình sự quy định mức cao nhất của khung hình phạt là 20 năm tù, tù chung thân, tử hình;
Người bị buộc tội có nhược điểm về thể chất mà không thể tự bào chữa; người có nhược điểm về tâm thần hoặc là người dưới 18 tuổi.

Tuy nhiên, trong các trường hợp được chỉ định trên, người bị buộc tội và người đại diện hoặc người thân thích của họ vẫn có quyền yêu cầu thay đổi hoặc từ chối người bào chữa. (khoản 2, khoản 3 Điều 77 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015).

- Khoản 2 Điều 76 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015

Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải yêu cầu hoặc đề nghị các tổ chức sau đây cử người bào chữa cho các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này:

a) Đoàn luật sư phân công tổ chức hành nghề luật sư cử người bào chữa;

b) Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước cử Trợ giúp viên pháp lý, luật sư bào chữa cho người thuộc diện được trợ giúp pháp lý;

c) Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận cử bào chữa viên nhân dân bào chữa cho người bị buộc tội là thành viên của tổ chức mình.

- Khoản 2 Điều 77 Bộ luật tố tụng hình sự:

Trường hợp người bị bắt, người bị tạm giữ, người bị tạm giam trong giai đoạn điều tra có đề nghị từ chối người bào chữa do người thân thích của họ nhờ thì Điều tra viên phải cùng người bào chữa đó trực tiếp gặp người bị bắt, người bị tạm giữ, người bị tạm giam để xác nhận việc từ chối.

- Khoản 3 Điều 77 Bộ luật tố tụng hình sự:

Trường hợp chỉ định người bào chữa quy định tại khoản 1 Điều 76 của Bộ luật này, người bị buộc tội và người đại diện hoặc người thân thích của họ vẫn có quyền yêu cầu thay đổi hoặc từ chối người bào chữa.

Trường hợp thay đổi người bào chữa thì việc chỉ định người bào chữa khác được thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 76 của Bộ luật này.

Trường hợp từ chối người bào chữa thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng lập biên bản về việc từ chối người bào chữa của người bị buộc tội hoặc người đại diện, người thân thích của người bị buộc tội quy định tại điểm b khoản 1 Điều 76 của Bộ luật này và chấm dứt việc chỉ định người bào chữa.

2. Quy định tại Thông tư số 46/2019/TT-BCA:

Điều 5. Thực hiện thủ tục chỉ định người bào chữa

Đối với người thuộc trường hợp chỉ định người bào chữa theo quy định tại Điều 76 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 hoặc người đại diện hoặc người thân thích của người thuộc trường hợp chỉ định người bào chữa có đơn yêu cầu người bào chữa thì Cơ quan điều tra, Nhà tạm giữ, Trại tạm giam thực hiện các quy định tại Điều 3, Điều 4 Thông tư này. Nếu người thuộc trường hợp chỉ định người bào chữa, người đại diện hoặc người thân thích của người thuộc trường hợp chỉ định người bào chữa không có đơn yêu cầu người bào chữa thì thực hiện như sau:

1. Trong thời hạn 03 ngày kể từ khi nhận được thông báo của cơ quan có thẩm quyền mà người đại diện hoặc người thân thích của những người thuộc trường hợp chỉ định người bào chữa quy định tại khoản 1 Điều 76 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 không có đơn yêu cầu nhờ người bào chữa thì cơ quan đang thụ lý vụ án có trách nhiệm thực hiện các thủ tục chỉ định người bào chữa được quy định tại khoản 2 Điều 76 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.

2. Khi nhận được văn bản cử người được quy định tại điểm a, điểm b khoản 3 Điều 78 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, trong thời hạn không quá 24 giờ, Điều tra viên hoặc Cán bộ điều tra có trách nhiệm gặp bị can thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản 1 Điều 76 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, người đại diện hoặc người thân thích của những người quy định tại điểm b khoản 2 Điều 76 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 để họ có ý kiến về việc chỉ định người bào chữa; việc gặp phải được lập biên bản và ghi rõ ý kiến của bị can, người đại diện hoặc người thân thích về việc có đồng ý hoặc thay đổi hoặc từ chối người bào chữa. Trường hợp đồng ý chỉ định người bào chữa thì cơ quan đang thụ lý vụ án làm căn cứ để tiến hành thủ tục đăng ký bào chữa.

3. Trường hợp thay đổi người bào chữa, nếu bị can, người đại diện hoặc người thân thích nêu đích danh người bào chữa thì cơ quan đang thụ lý vụ án có trách nhiệm yêu cầu hoặc đề nghị cơ quan của người bào chữa đó để phân công; nếu không nêu đích danh người bào chữa thì cơ quan đang thụ lý vụ án có trách nhiệm gửi đến một trong các cơ quan quy định tại điểm a, điểm b khoản 3 Điều 78 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 để cử lại người.

4. Trường hợp từ chối người bào chữa thì cơ quan đang thụ lý vụ án có trách nhiệm thông báo cho cơ quan đã cử người, người được cử chỉ định. Điều tra viên, Cán bộ điều tra có trách nhiệm thống nhất với người được cử chỉ định về thời gian gặp bị can thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản 1 Điều 76 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, người đại diện hoặc người thân thích của những người quy định tại điểm b khoản 2 Điều 76 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 để xác nhận việc từ chối.

THỰC TIỄN ÁP DỤNG CHỈ ĐỊNH LUẬT SƯ BÀO CHỮA Ở ĐOÀN LUẬT SƯ TP HÀ NỘI:

Hà Nội là trung tâm kinh tế, chính trị, xã hội lớn của đất nước. Chính vì vậy số lượng vụ án cũng rất lớn, theo đó số lượng các vụ án có người bị buộc tội thuộc đối tượng bắt buộc phải chỉ định luật sư cũng rất lớn. Nhưng với quy định hiện hành thì việc chỉ định luật sư bào chữa sẽ do cơ quan thụ lý vụ án gửi yêu cầu/ đề nghị về Đoàn luật sư TP Hà Nội để Đoàn luật sư phân công Công ty / VPLS cử luật sư bào chữa. Thực hiện theo quy định hiện hành có thể dẫn đến quá tải cho Đoàn luật sư TP Hà Nội và xảy ra tình trạng mất cân đối trong việc thực hiện nghĩa vụ của các luật sư bào chữa chỉ định. Tình trạng Luật sư được chỉ định nhiều, luật sư thì không được tiếp cận để làm luật sư chỉ định.
Đoàn luật sư cần có quy định cụ thể, công khai quy định đó đến các Công ty/ VPLS được biết để đăng ký dễ dàng. Tạo cơ hội tham gia thực tiễn cho Luật sư ít kinh nghiệm hơn.

LIÊN HỆ LUẬT SƯ THAM GIA BÀO CHỮA:

Quý vị liên hệ với Luật sư để được hỗ trợ pháp lý.