Tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật. Người nào bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 377 của Bộ luật này, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc

ĐIỀU 157. TỘI BẮT, GIỮ HOẶC GIAM NGƯỜI TRÁI PHÁP LUẬT

1. Người nào bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 377 của Bộ luật này, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

a) Có tổ chức;

b) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

c) Đối với người thi hành công vụ;

d) Phạm tội 02 lần trở lên;

đ) Đối với 02 người trở lên;

e) Đối với người dưới 18 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu hoặc người không có khả năng tự vệ;

g) Làm cho gia đình người bị giam, giữ lâm vào tình trạng khó khăn, quẫn bách;

h) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của người bị bắt, giữ, giam trái pháp luật từ 11% đến 45%.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm:

a) Làm người bị bắt, giữ, giam trái pháp luật chết hoặc tự sát;

b) Tra tấn, đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo hoặc hạ nhục phẩm giá nạn nhân;

c) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của người bị bắt, giữ, giam trái pháp luật 46% trở lên.

4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

BÌNH LUẬN

1. Tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật là hành vi bắt, giữ hoặc giam người một cách bất hợp pháp.

2. Dấu hiệu pháp lý của tội phạm

* Khách thể: Tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật xâm phạm quyền tự do thân thể của con người, là một trong những nội dung quan trọng của quyền tự do của con người cũng như quyền tự do, dân chủ của công dân được Hiến pháp và pháp luật bảo vệ.

* Mặt khách quan: Tội phạm được thực hiện dưới 3 dạng hành vi bắt, giữ hoặc giam người với bản chất là cản trở, hạn chế hoặc tước đoạt quyền tự do thân thể của người khác. Theo cách quy định của nhà làm luật, tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật có cấu thành tội phạm phức hợp, theo đó mặt khách quan của tội phạm mô tả ba hành vi. Chủ thể có thể thực hiện tất cả ba hành vi trên hoặc cũng có thể chỉ thực hiện một hoặc hai trong số đó thì vẫn phạm tội và bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Điều 157 Bộ luật hình sự.

Hậu quả nguy hiểm cho xã hội không phải là dấu hiệu bắt buộc để định tội song lại có ý nghĩa khi Tòa án cân nhắc để quyết định hình phạt, hoặc cũng rất có thể trở thành tình tiết để định khung hình phạt.

* Mặt chủ quan: Tội phạm được thực hiện với lỗi cố ý. Dấu hiệu động cơ, mục đích không phải là dấu hiệu bắt buộc để định tội.

* Chủ thể: Bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự và đủ 16 tuổi trở lên đều có thể trở thành chủ thể của tội phạm này. Trừ trường hợp chủ thể cố ý làm sai lệch sự đúng đắn của hoạt động tố tụng hoặc thi hành án nên đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để thực hiện những hành vi nói trên trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của mình thì không phạm tội bắt, giữ, giam người trái pháp luật mà phạm tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn giam, giữ người trái pháp luật theo quy định của Điều 377 Bộ luật hình sự.

3. Về hình phạt

Người phạm tội theo Khoản 1 Điều 157 Bộ luật hình sự có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp như có tổ chức; lợi dụng chức vụ, quyền hạn; đối với người thi hành công vụ; phạm tội 02 lần trở lên hoặc đối với 02 người trở lên; đối với người dưới 18 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu hoặc người không có khả năng tự vệ; làm cho gia đình người bị giam, giữ lâm vào tình trạng khó khăn, quẫn bách; hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của người bị bắt, giữ, giam trái pháp luật từ 11% đến 45% thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm theo quy định tại Khoản 2 Điều 157 Bộ luật hình sự.

Trường hợp phạm tội mà làm nạn nhân chết hoặc tự sát; hoặc tra tấn, đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo hoặc hạ nhục phẩm giá nạn nhân; hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân 46% trở lên thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm theo quy định tại Khoản 3 Điều 157 Bộ luật hình sự.

Ngoài ra, chủ thể phạm tội còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm theo quy định tại Khoản 4 Điều 157 Bộ luật hình sự.