Thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, tàn ác, hung hãn để phạm tội, hoặc che dấu tội phạm hiểu như thế nào?

Hỏi:

Thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, tàn ác, hung hãn để phạm tội, hoặc che dấu tội phạm hiểu như thế nào?

Đáp:

Theo quy định tại Nghị quyết số 04/2025/NQ-HĐTP thì hành vi Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt hoặc tàn ác để phạm tội, Dùng thủ đoạn hoặc phương tiện có khả năng gây nguy hại cho nhiều người để phạm tội, Có hành động xảo quyệt hoặc hung hãn nhằm trốn tránh hoặc che giấu tội phạm được hiểu như sau:

1. “Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt hoặc tàn ác để phạm tội” quy định tại điểm m khoản 1 Điều 52 của Bộ luật Hình sự là phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Dùng thủ đoạn tinh vi để phạm tội là trường hợp khi phạm tội, người phạm tội sử dụng những cách thức, phương thức thực hiện khôn khéo, phức tạp, kín đáo nhằm mục đích che giấu cho hành vi phạm tội của mình làm cho nạn nhân hoặc những người khác khó nhận ra hoặc phát hiện ra;

b) Dùng thủ đoạn xảo quyệt để phạm tội là trường hợp người phạm tội sử dụng thủ đoạn dối trá, gian xảo một cách tinh vi, sử dụng công nghệ cao để thực hiện hành vi phạm tội, che giấu tội phạm, đổ tội cho người khác, tiêu hủy chứng cứ nhằm gây khó khăn cho việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm;

c) Dùng thủ đoạn tàn ác để phạm tội là trường hợp khi phạm tội, người phạm tội đã dùng những thủ đoạn thâm độc, tàn nhẫn, man rợ gây đau đớn về thể xác hoặc tinh thần cho nạn nhân hoặc người thân thích của họ.

• Ví dụ: Nguyễn Văn A tổ chức một đường dây đánh bạc trực tuyến quy mô lớn, xây dựng một hệ thống công nghệ phức tạp, tạo ra một trang web có tính bảo mật cao, khó bị phát hiện. A đã sử dụng nhiều tài khoản ngân hàng khác nhau và nhờ người thân đứng tên để nhận và chuyển tiền từ việc tổ chức đánh bạc. Việc này giúp che giấu nguồn gốc bất hợp pháp của lợi nhuận từ hoạt động phạm tội. Trường hợp này, Nguyễn Văn A bị áp dụng tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự quy định tại điểm m khoản 1 Điều 52 của Bộ luật Hình sự.

2. “Dùng thủ đoạn hoặc phương tiện có khả năng gây nguy hại cho nhiều người để phạm tội” quy định tại điểm n khoản 1 Điều 52 của Bộ luật Hình sự là trường hợp khi phạm tội, người phạm tội dùng thủ đoạn, phương tiện, công cụ không chỉ nhằm xâm hại cho một người nào đó mà thủ đoạn, phương tiện đó còn có khả năng gây nguy hại cho nhiều người khác.

• Ví dụ: Người phạm tội bỏ thuốc độc vào nguồn nước, thức ăn trong bếp ăn tập thể; dùng chất dễ cháy để đốt nhà xưởng có nhiều công nhân đang làm việc; ném bom, mìn vào nơi có nhiều người đang đi lại; điều khiển ô tô đâm vào nơi đang tập trung đông người;...

3. “Có hành động xảo quyệt hoặc hung hãn nhằm trốn tránh hoặc che giấu tội phạm” quy định tại điểm p khoản 1 Điều 52 của Bộ luật Hình sự là hành động thâm độc, khó lường trước được hoặc hành động dữ tợn, phá phách, đánh, giết người nhằm trốn tránh, tẩu thoát hoặc che giấu tội phạm.

• Ví dụ: Sau khi gây ra tai nạn giao thông, Nguyễn Văn A bỏ mặc nạn nhân tại hiện trường rồi lái xe đến gara sửa chữa nhằm xóa dấu vết của vụ tai nạn trên xe. Sau đó, A quay trở lại hiện trường thu dọn tất cả mảnh vỡ của ô tô, để che giấu hành vi phạm tội của mình, tạo dựng hiện trường giả để đánh lạc hướng điều tra. Trường hợp này, Nguyễn Văn A bị áp dụng tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự quy định tại điểm p khoản 1 Điều 52 của Bộ luật Hình sự.